काठमाडौं। बागमती सभ्यता एकीकृत विकास समितिले उपत्यकाका खोलाहरुमा तैरिने फोहोर रोक्ने अवरोध (ट्रास बेरियर) जडान गर्न सुरु गरेको छ। गुह्येश्वरी क्षेत्रको अवरोध जडान काम पूरा भइसकेको छ भने अब बागमती तथा मनोहराका अन्य पाँच स्थानमा पनि यस्तो संरचना राख्ने काम भइरहेको समितिले जनाएको छ।

गोकर्ण ब्यारेज, गुह्येश्वरी, तिलगंगा आँखा अस्पताल नजिक, बागमती–मनोहरा दोभान, युएन पार्क र मनोहरा नदीको कर्मनाशा दोभान गरी कुल ६ स्थानमा जडान गर्नका लागि ६५ लाख रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता भएको हो।

यी अवरोधले नदीको सतहमा बग्ने प्लास्टिक, पोलिथिन, बोतल, काठका टुक्रा तथा अन्य फोहोर पदार्थहरूलाई रोक्ने काम गर्छन्। फोहोर बग्नेबित्तिकै तलसम्म नपुगोस् भनेर सतहमै थुनिने गरी बनाइने यी संरचनाले नदी सफाइका लागि ठूलो सहयोग पुर्‍याउने अपेक्षा गरिएको छ। यस्ता अवरोधले नदीको बहाव भने कतै रोक्दैनन्। पानी पहिल्यै जस्तै सहजै बगिरहन्छ, तर फोहोर भने एक स्थानमा थुनिन्छ।

पानीको सतह बढ्दा वा घट्दा अवरोधसँग जडान गरिएका तैरिने भागहरू पनि स्वचालित रूपमा तलमाथि सर्छन्, जसले संरचना स्थिर रहँदै काम गर्न सक्छ।

काठमाडौं उपत्यकाका बागमती, विष्णुमती, मनोहरा र धोबीखोला जस्ता नदीहरूमा दैनिक रूपमा ठूलो मात्रामा फोहोर बग्ने गरेको छ। अव्यवस्थित शहरीकरण, ढल तथा फोहोरको अनियन्त्रित व्यवस्थापन, नदीकिनारामा भइरहेका निर्माण र बस्ती विस्तारका कारण खोलानालाहरू निरन्तर प्रदूषित हुँदै आएका छन्। सतहमै देखिने फोहोर मात्र होइन, नदी भित्रको पानीको गुणस्तर पनि लगातार बिग्रिएको छ। सतहमा बगेर आउने फोहोरलाई नदीको मूल प्रवाहमा मिसिनु अगावै रोक्न सकिने भएकाले फोहोर रोक्ने अवरोध प्रभावकारी हुनसक्ने ठहर गरिएको हो।

संकलित फोहोरलाई समितिले नियमित रूपमा निकालेर वर्गीकरण गर्न, पुनःप्रयोगयोग्य पदार्थ छुट्याउन र बाँकी पदार्थ सुरक्षित रूपमा व्यवस्थापन गर्न सकिनेछ। यसले नदी सफाइमा मात्र होइन, फोहोर व्यवस्थापन प्रणालीलाई पनि व्यवस्थित बनाउन सहयोग पुर्‍याउनेछ। फोहोर थुनिने संरचना राख्दा नदीमै हुने प्रदूषण कम हुने, नदीको दृश्य सौन्दर्य बढ्ने, जलचर जोगिने र सार्वजनिक स्वास्थ्यमा पनि सुधार आउने अपेक्षा गरिएको छ।

समितिले यी अवरोधहरूलाई दीर्घकालीन रूपमा सञ्चालन गर्न आवश्यक जनशक्ति, नियमित अनुगमन र फोहोर व्यवस्थापन योजना समेत लागू गरिने बताएको छ। फोहोर बिहान बेलुका निरन्तर जम्मा हुने गरेकाले तलसम्म बग्न नदिई नदी सफा बनाउन सहयोग हुने विश्वास गरिएको छ।

The post उपत्यकाका खोलामा प्लास्टिकजन्य फोहोर रोक्न ट्रास बेरियर, ६ ठाउँमा राखिँदै appeared first on BIZMANDU.